Nazwaliśmy nasze Centrum języka chińskiego „PANDA” nie tylko z uwagi na niezwykłą urodę tego misia, ale również dlatego, że panda nierozerwalnie kojarzy się z Chinami, a dla Chińczyków jest niezwykle wyjątkowym zwierzęciem. Dlatego w tym artykule chcielibyśmy przybliżyć Wam informacje na temat pandy oraz zapoznać z niektórymi faktami na jej temat.
Podstawowe informacje na temat pandy
Panda olbrzymia to ssak z gatunku niedźwiedziowatych. Zamieszkuje rejony lasów bambusowych w prowincjach Syczuan, Gansu oraz Shaanxi w Chińskiej Republice Ludowej. Panda żyje zwykle na wysokości od 1.600 do 3.500 m n.p.m., którą opuszcza wyłącznie w trakcie zimy, kiedy schodzi na poziom 800 m n.p.m.
Roślinożerny „drapieżnik”
Panda zaliczana jest do drapieżników, jednak jej obecna dieta składa się głownie z pędów bambusa, które pochłania w „hurtowych ilościach”, na co poświęca około 16 godzin dziennie. Panda nadal posiada układ pokarmowy drapieżnika, dlatego poziom trawienia bambusa wynosi zaledwie 20%. Dla porównania – inne roślinożerne zwierzęta, np. jelenie, trawią pokarm roślinny na poziomie 80%.
Panda podczas posiłku. Foto: Fortherock, BYCC 2.0
Można mieć wrażenie, że olbrzymia okrągła głowa dodaje pandzie tylko uroku. Tak naprawdę wynika to budowy szczęk zwierzęcia, które na drodze ewolucji dostosowało się do spożywania niezwykle twardego bambusa. Panda w łatwością przegryza bambusowe pędy, które dla człowieka wyposażonego w siekierę stanowią niezwykłe wyzwanie.
Jedzenia, spanie, raz w roku rozmnażanie
Z uwagi na trudności w zdobywaniu pokarmu i poświęcenie prawie całego dnia na jedzenie, Panda nie jest zwierzęciem towarzyskim. Na wolności panda zawsze prowadzi życie samotnika, zamieszkując obszar około 5 km², który przemierza w poszukiwaniu żywności.
Pandy spotykają się tylko w okresie godowym, który trwa od marca do maja. Potomstwo przychodzi na świat po ok. 95–160 dniach. Rodzi się najczęściej od 1 do 3 młodych. Z uwagi na trudności w utrzymania odpowiedniego poziomu odżywania na wolności matka wybiera najsilniejszego potomka i porzuca resztę młodych.
Pandy zagrożone wymarciem
Nie będzie w tym cienia przesady, gdy powiemy, że Panda olbrzymia posiada status ambasadora gatunków rzadkich. Obecnie na wolności żyje 1.500–2.000 osobników oraz ok. 240 w niewoli. Jest to jeden z najbardziej zagrożonych wyginięciem gatunków na świecie.
Logotyp organizacji World Wide Fund for Nature. Zmiany na przestrzeni lat. Grafika WWF
W swoim logotypie Pandę olbrzymią posiada założona w 1961 r. organizacja WWF czyli World Wide Fund for Nature (Światowy Fundusz na rzecz Przyrody), która zajmuje się ochroną zagrożonych gatunków. Dla ich ratowania powstała niezliczona liczba programów, realizowanych na całym świecie.
Przyczyny zagrożenia gatunku
Powodów wymierania pandy olbrzymiej jest wiele. Przeludnienie oraz wycinanie dużych obszarów lasów bambusowych pod uprawy to niewątpliwie jedna z przyczyn zmniejszenia się populacji pandy. W latach 1974-1989 połowa terytoriów, na których żyła panda, została zniszczona przez ludzi. W tak gęsto zaludnionym kraju jakim są Chiny, rywalizacja pomiędzy dobrem gospodarki i człowieka, a dobrem natury jest jeszcze bardziej widoczna i niestety trudna do wygrania na rzecz ochrony środowiska naturalnego.
Dawny drapieżnik, obecnie żywiący się wyłącznie bambusem, jest zagrożony obumieraniem drzew bambusowych na dość rozległych terenach, trwającym od ok. 120 lat. Kiedyś pandzie wystarczyło przenieść się do innej doliny. W dobie dużego rozdrobnienia siedlisk pandy nie ma ona możliwości migracji i często umiera z głodu.
Ludzie na ratunek pandzie
Do niedawna sporym problemem było także kłusownictwo. Na czarnym rynku za skórę pandy można było uzyskać zawrotną kwotę, sięgającą nawet 100 tysięcy dolarów. Na szczęście wielkość kłusownictwa pandy uległa znacznemu zmniejszeniu z uwagi na szeroką kampanię informacyjną rządu chińskiego oraz wysokie kary, w przypadku złapania sprawców.
Młode pandy w Chengdu. Foto BYCC 2.0
Panda ma w Chinach wyjątkowy status i jest bezpośrednio z tym krajem kojarzona. Dlatego rząd chiński podejmuje szereg działań, mających na celu ochronę zagrożonego wyginięciem gatunku. W Chinach powstało szereg centrów, w których w warunkach niewoli, podejmuje się próby reprodukcji pandy i uzyskuje lepsze warunki do poznania jej życia. Programy rozrodcze prowadzone są w ogrodach zoologicznych na całym świecie (najwięcej w USA), do których pandy są wypożyczane.
Widoki na przyszłość
Podejmowane są intensywne próby zwiększenia liczebności pandy olbrzymiej. Miejmy nadzieję, że zakończą się one sukcesem. Bardzo wielu ludzi oraz organizacji na świecie dokłada wszelkich starań, aby sympatyczny ambasador zagrożonych gatunków jakim jest panda olbrzymia nie odszedł w zapomnienie i nie podzieli losu ptaka dodo. Pozostaje mieć nadzieję, iż świadomość i determinacja okażą się wystarczające dla zachowanie tego gatunku dla ludzkości.
Dyplomacja pand
Oprócz swojego pokojowego nastawienia panda bezwiednie przyczyniła się do szerzenia pokoju na świecie. Już w VII w. n.e. Cesarz Wu Zetian podarował dwie Pandy cesarzowi Japonii. Chińska Republika Ludowa wskrzesiła “dyplomację pandy” w latach 50 XX w.
Po pierwszej wizycie prezydenta Richarda Nixona w Chinach w 1972 r. podarowano Stanom Zjednoczonym dwie pandy w geście pokoju oraz pojednania. Prezent okazał się sukcesem. Kolejna panda zamieszkała we Francji (1973). Kolejnymi szczęśliwcami były: Wielka Brytania, Japonia, Niemcy, Meksyk oraz Hiszpania. W lutym 2014 dwie pandy zostały wypożyczone Belgii na okres 15 lat.
Takiego ambasadora jak panda nie może nam zabraknąć…
Top foto: Panda olbrzymia. Popofatticus (CCBY 2.0)
